DYSLEKSJA - DAR CZY PRZEKLEŃSTWO

Z badań nad rozwojem dysleksji wynika, że objawy tego zaburzenia w Polsce występują u około 10% populacji i odsetek ten wciąż rośnie. W każdej klasie może zatem znaleźć się przynajmniej trzech uczniów z dysleksją, z czego jeden może mieć ją bardziej nasiloną.

Dysleksja to zaburzenie czynnościowe tych obszarów kory mózgowej, które odpowiedzialne są za przetwarzanie liter i cyfr.

Przyczyn tak dużej liczby dzieci z orzeczoną dysleksja jest wiele i są to między innymi:

• większa ilość urodzeń dzieci z ciąż nieprawidłowych,
• komplikacje okołoporodowe,
• wcześniactwo,
• dziedziczność,
• zmiany anatomiczne w budowie mózgu,
• zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego w okresie prenatalnym lub okołoporodowym, przyszła zdolność uczenia się ma swoje początki w drogach nerwowych, które tworzą się jeszcze przed narodzeniem i kilku pierwszych latach życia,
• zmiana modelu wychowania dzieci - spędzanie zatrważająco dużej ilości czasu przed telewizorem, tabletem, telefonem dzieci już przed ukończeniem 3 roku życia.

Termin dysleksji rozwojowej, czyli specyficznych trudności w uczeniu się, ujęty jest w międzynarodowych klasyfikacjach chorób i problemów zdrowotnych jako specyficzne zaburzenia czytania (ICD-10 F81.0 oraz DSM 5 315.0). Poza takim ujęciem wyróżnia się izolowane zaburzenie w opanowaniu pisowni (ICD-10) oraz specyficzne zaburzenia w pisaniu tekstów (ICD-10, DSM 5).

Trudności w nauce szkolnej występują w różnych zakresach i dlatego wyróżniamy: dysleksję, dysortografię i dysgrafię:

• dysleksja - specyficzne trudności w czytaniu, najczęściej połączone z trudnościami w opanowaniu poprawnej pisowni;
• dysortografia -  specyficzne trudności z opanowaniem poprawnej pisowni (błędy ortograficzne i inne błędy w pisowni), występujące w powiązaniu z trudnościami w czytaniu lub w formie izolowanych trudności;
• dysgrafia -  trudności w opanowaniu pożądanego poziomu pisma, uwarunkowane dyspraksją, czyli zaburzeniem rozwoju ruchowego.

Termin specyficzne trudności w uczeniu się odnosi się jeszcze do dyskalkulii.

• dyskalkulia - trudności w uczeniu się matematyki, szczególnie arytmetyki. Często występuje z dyspraksją.

Zagrożenie dysleksją można rozpoznać już we wczesnym dzieciństwie.

3-5 - letnie dziecko:

• -       jest mało samodzielne, bardziej oczekuje niż przejmuje inicjatywę w wykonaniu konkretnej czynności motorycznej,
• -       jest niezdarne, często się potyka. Z trudnością utrzymuje równowagę, dlatego słabiej biega, z trudem opanowuje naukę jazdy na rowerze, hulajnodze, nie lubi huśtawek, trampolin,
• -       ma trudności w zakresie motoryki małej -  nie lubi wykonywać prac manualnych: rysować, kleić, wycinać, wydzierać, lepić z plasteliny, nawlekać koralików, ma spore trudności z zapinaniem guzików, odpięciem suwaka; nie lubi puzzli i składania pociętych obrazków;
• -       ma problemy z percepcja wzrokową -  dziecko dłużej pozostaje na poziomie bazgrot, trudniej mu śledzić ruch ręki; wykazuje trudności z planowaniem motorycznym, dlatego nie lubi układania z klocków;
• -       częstym objawem jest opóźniony rozwój mowy - dziecko dłużej pozostaje na etapie spieszczeń, dłużej tworzy zlepki słów, neologizmy, ma problem z opowiadaniem obrazka, budowaniem wypowiedzi na dany temat, wykonywaniem poleceń wg instrukcji. Nie tworzy rymów, nie zapamiętuje wierszyków ani piosenek;
• -       opóźniony rozwój lateralizacji -  dziecko jest oburęczne przez dłuższy czas niż dziecko bez dysleksji.

6-7-letnie dziecko:

• -       trudności nasilają się, do wymienionych dochodzą jeszcze trudności w czytaniu i pisaniu charakteryzujące się powolnym czytaniem, głoskowaniem lub sylabizowaniem z wtórną syntezą słowa, myleniem liter podobnych graficznie. Bardzo ważna na tym etapie jest fachowa pomoc dziecku.

Dziecko 7-10lat

• -       problemy się nawarstwiają i dochodzą kolejne charakteryzujące się mylnym zapisywaniem głównie słów z trudnością ortograficzną,
• -       ćwiczenia wymagające percepcji wzrokowej wykonywane są błędnie,
• -       przedmioty humanistyczne są nielubiane ze względu na piętrzące się trudności w zakresie analizy i syntezy wzrokowo-słuchowej, trudności w zapamiętywaniu ciągów, wierszy, rymowanek,
• -       przedmioty ścisłe sprawiają kłopot ze względu na wykonywanie błędnych zapisów, odwracanie cyfr, zamienianie znaków matematycznych.

Dziecko 10 +

• -       błędy składniowe, fleksyjne,
• -       trudności w stosowaniu zasad ortograficznych pomimo ich znajomości,
• -       utrzymujące się trudności w zakresie percepcji wzrokowej -  mylenie liter, pomijanie lub podwajanie liter w wyrazach,
• -       trudności w czytaniu mapy, odnajdywanie nazw miast, ulic, rzek, zapamiętywanie kierunków geograficznych,
• -       trudności z zapamiętywaniem i odczytywaniem łańcuchów reakcji chemicznych, zapamiętywaniem wzorów fizycznych, matematycznych, chemicznych; lokalizowaniem pierwiastków na tablicy Mendelejewa, tworzeniem równań i zapisem ułamków, duże problemy z nauką arytmetyki,
• -       trudności w zakresie opanowania języka obcego, błędy gramatyczne, trudności w zapisie, wymowie (słuch fonemowy i pamięć fonemów danego języka),
• -       trudności grafomotoryczne
• -       niechęć do czytania,
• -       możliwe wycofanie i fobia szkolna.

Jeżeli dziecko przejawia nasilone trudności w jednym lub kilku z wymienionych poniżej obszarów, warto poszukać specjalistycznej pomocy:

Pamięć słuchowa (mowa, język, percepcja, koncentracja), percepcja wzrokowa

• zaburzenia analizy i syntezy głoskowej,
• zaburzenia analizy i syntezy sylabowej,
• trudności z zapamiętywaniem instrukcji i poleceń do zadań - dziecko nie odczytuje znaczenia polecenia, nie wie, jak wykonać zadanie,
• problem z przypominaniem sobie nazw własnych, nazwisk, rozszyfrowywaniem powszechnych skrótowców,
• trudności z utworzeniem lub rozpoznawaniem rymu,
• niedostrzeganie aliteracji w wyrazach,
• trudności z poprawnym formułowaniem zdań pod względem gramatycznym (zaburzony szyk wyrazów w zdaniu, stosowanie krótkich zdań w wypowiedziach pisemnych),
• agramatyzmy, przestawki w wyrazach,
• problemy z opanowaniem gramatyki - deklinacją, koniugacją, tworzeniem bezokoliczników od czasowników, tworzeniem liczby mnogiej,
• trudności z zauważeniem różnic i podobieństw na obrazku,
• trudności z zapamiętywaniem grafu litery, odwracanie liter podobnych pod względem graficznym.

Pisanie (poprawność ortograficzna, konstruowanie tekstów, technika pisania)

• liczne błędy typu: przestawianie liter w wyrazach, dodawanie lub opuszczanie liter,
• podwajanie lub opuszczanie sylab w wyrazach,
• podwajanie lub opuszczanie całych wyrazów lub fragmentów wyrazów,
• mylenie liter podobnych graficznie: [p-b-d-g], [o-ó-u], [t-l-ł], [m-w-n-u],
• popełnianie typowych błędów ortograficznych - mylenie w pisowni [o-ó], [rz-ż], [cz-h] (często pomimo znajomości zasad wymienności),
• trudności z zapamiętywaniem pisowni łącznej i rozdzielnej cząstki "nie" z różnymi częściami mowy, pisownią [ą-om], [ę-em], [ii-ij], stosowaniem wielkiej i małej litery,
• trudności z ułożeniem planu wypowiedzi, zaplanowaniem treści wypracowania, formułowaniem zdań,
• wolne tempo tworzenia tekstu, liczne agramatyzmy,
• niski poziom graficzny pisma,
• męczliwość i nienadążanie w przepisywaniu z książki lub tablicy,
• nieumiejętność dostosowania siły nacisku sprzętu pisarskiego (zbyt mocna lub słaba siła nacisku),
• pismo niekształtne, rozchwiane, niemieszczące się w liniaturze (tendencja do pisania w górę lub w dół),
• tendencja do pisania od prawej do lewej strony.

Koncentracja (uwaga dowolna - pod wpływem czynnika stresującego)

• uwaga rozproszona, skrócona, brak podzielności uwagi podczas wykonywania jednej czynności,
• w sytuacji stresogennej dekoncentracja z następstwem w postaci błędów w piśmie, nieadekwatnym udzielaniem odpowiedzi na pytania, niemożnością skorygowania błędnej odpowiedzi (czynnik emocjonalny- stres).

Liczenie

• trudności z opanowaniem pamięciowym tabliczki mnożenia,
• mylenie, pomijanie znaków matematycznych, wskutek czego wyniki okazują się błędne,
• mylenie cyfr (odwracanie, pismo zwierciadlane),
• trudności z przeliczaniem na konkretach,
• trudności z czytaniem tabel, rubryk, grafów, przestrzennych zapisów wzorów,
• mylenie kierunków prawo - lewo, góra - dół,
• trudności z kierunkiem zapisu graficznie poprawnego (przy dodawaniu, odejmowaniu, dzieleniu pisemnym).

Pamięć sekwencyjna/orientacja przestrzenna

• problem z zapamiętywaniem dni tygodnia, miesięcy, pór roku, pór dnia, nazw posiłków po kolei w ciągu dnia,
• trudność w zapamiętaniu alfabetu, cyfr odliczanych po kolei,
• chaos wynikający z trudności w planowaniu czynności, organizacji pracy, orientacji w czasie i przestrzeni, (późna godzina na odrabianie lekcji, spóźnianie się),
• trudności w zapamiętywaniu rymowanek, wierszy, bez rymu, tekstów piosenek, wyliczanek, słów modlitw, numerów telefonów, list zakupów, spisów rzeczy do zrobienia, wynikające z dostępnej w niepełnym stopniu pamięci krótkoterminowej,
• trudności w utrzymaniu schludnego zeszytu (kompletnego, prowadzonego systematycznie i starannie),
• częste problemy z lokalizacją swego położenia i orientacją, np. w większym sklepie (lokalizowanie zaparkowanego samochodu, szukanie drzwi wyjściowych ze sklepu, ustalanie kierunku),
• trudności w odczytywaniu mapy, planu lekcji z tabeli,
• często występująca niezborność ruchowa.

Sfera emocjonalna

• frustracja wynikająca z niewspółmiernie dużego nakładu pracy dziecka w stosunku do wyników nauki,
• wyuczona bezradność,
• obniżony nastrój, poczucie bycia gorszym, słabszym, nieważnym,
• fobia szkolna, nerwica, depresja, anoreksja,
• zachowania autoagresywne, próby samobójcze.

Warto wiedzieć, że nigdy nie jest za późno , by pomóc dziecku z dysleksją. Jeżeli zauważymy choćby niektóre z opisanych problemów ? nie czekajmy! Najskuteczniejsza jest wczesna diagnoza i terapia.

RODZICU!

1. Rozwijaj wrodzone talenty dziecka, by podnieść jego samoocenę.
2. Zaplanuj dziecku czas na odpoczynek po szkole.
3. Zorganizuj dziecku stałą, fachową opiekę w warunkach domowych, aby bez stresu mogło porządkować wiedzę. Wsparcie musi być systematyczne, prowadzone w atmosferze akceptacji.
4. Wspomagaj rozwój dziecka tak, jak potrafisz! Koloruj, maluj, wycinaj, czytaj książki, układaj puzzle, klocki, a także śpiewaj piosenki, klaszcz i tańcz z dzieckiem.
5. Włączaj dziecko w pomaganie przy pracach domowych - to uczy odpowiedzialności i szacunku do wykonywanej pracy. Doskonali także koordynację wzrokowo-ruchową i uczy nowych umiejętności.
6. Baw się z dzieckiem - nie ma lepszej nauki niż poprzez kreatywną zabawę.
7. Przygotuj dziecku kącik do nauki - niech będzie uporządkowany, odpowiednio zaaranżowany, by zachęcał do pracy, ułatwiał skupienie na zadaniach.
8. Pozostawaj w ścisłej współpracy ze szkołą/przedszkolem, monitoruj wyniki nauczania dziecka, nagradzaj starania.
9. W przypadku pytań skontaktuj się z poradnią i poproś o fachową pomoc.
10. Warto pamiętać, że aktywność ruchowa Twojego dziecka ma niebagatelne znaczenia w kontekście nabywania kompetencji tak ważnych w procesie uczenia się.

JAK UCZYĆ DYSLEKTYKA?

Dziecko mierzące się z tak wieloma trudnościami musi mieć dostosowane metody pracy do swoich możliwości. By pomóc dziecku w odrabianiu prac domowych warto skorzystać z poniższych rad:

• Pozwól dziecku wypowiedzieć się ustnie, a nie pisemnie.
• Wydłuż czas na zadanie o blisko 30%.
• Podziel materiał do nauczenia na mniejsze części.
• Przygotuj tekst do czytania w taki sposób, by nie zawierał przeniesień słów do drugiego wersu.
• Wprowadź trening:

-       czytania selektywnego: raz cicho, raz głośno,

-       czytania z przesłonką (okienko na wyraz),

-       czytania naprzemiennego: czytaj raz wyraz, raz sylabę, raz krótkie zdanie,

-       czytania z podziałem na sylaby całych wyrazów i zdań,

-       czytania chóralnego z przeciąganiem samogłosek,

-       czytania ze zrozumieniem treści (pytania do krótkiego tekstu).

• Wprowadź kreślenie ręką wielkich liter w powietrzu (zapamiętywanie grafu litery poprzez nakreślenie kierunku pisania).
• Zastosuj wodzenie palcem po wzorach na wielkich literach - płaszczyzna pozioma o=i pionowa.
• Podaj dziecku linijkę do utrzymywania jej pod czytanym wersem ( dyslektyk myli wersy, trudno mu śledzić czytany wers, gubi go, jeśli tekstu jest więcej).
• Ucz ortografii przez wizualizację ( z zastosowaniem pomocy typu karty ortomagiczne M. Rożyskiej, M. Bogdanowicz "Ortograffiti").
• Zastosuj zapis reguł na kolorowo przy użyciu markera.
• Powiąż dziecku nowe informacje ze starymi. W ten sposób utrwalisz stare informacje i odpowiednio sklasyfikujesz nowy materiał do zapamiętywania.
• Zastosuj zasadę systematyczności, by nie zarzucać dziecka na raz ogromem prac.
• Zastosuj wielokrotne powtórzenia - tak, by dziecko rozumiało zadanie do wykonania. Powtórzenia odgrywają olbrzymią rolę w procesie uczenia się dziecka z dysleksją.
• Dopilnuj, by dziecko mogło samo skorygować błędy. Wykształcaj w ten sposób poczucie odpowiedzialności za wykonywaną pracę.
• Uatrakcyjniaj formę przekazu. Dyslektyk szybciej nauczy się widząc dane ćwiczenie, niż słuchając opisu wykonania ćwiczenia.
• Wykorzystaj nauczanie wielomodalne, polisensoryczne, które polega na jednoczesnym angażowaniu wszystkich zmysłów: oka, ucha, dotyku, ruchu płynącego z całego ciała (ruch rąk, ust, oczu)
• Nagradzaj dziecko, stosuj pochwały.

Poniższe propozycje ułatwią zapamiętanie materiału, ponieważ opierają się na poznaniu wielozmysłowym:

• Pracując nad konkretnym tematem dodaj rekwizyt, który będzie się kojarzył z tematem.
• Korzystaj z tablicy multimedialnej do zebrania wiadomości z danego działu, aby usystematyzować w sposób atrakcyjny materiał dla uczniów z dysleksją.
• W młodszych klasach wprowadzaj lekcje z animacjami (budowanie dialogów, samodzielne wykonywanie prostych pacynek).
• Przeplataj ćwiczenia tak, aby dziecko miało różne rodzaje aktywności - rób krótkie przerwy pomiędzy blokami tematycznymi. Stosuj naprzemienność ćwiczeń.
• Jeśli to możliwe, poprowadź lekcje w plenerze, zaplanuj realizację tematu poza salą lekcyjną.
• Jeśli to możliwe, staraj się poprowadzić lekcję w sposób praktyczny - zaprezentuj, zademonstruj a ułatwisz zapamiętanie.
• Stosuj raczej krótkie zdania niż rozbudowane wypowiedzi.
• Nagradzaj dziecko za wysiłek włożony w wykonanie zadania.
• Zauważaj mocne strony dziecka, staraj się wykorzystać je w procesie opracowania zadań tak, by mogło się wykazać.
• Usuń z sali rozpraszające elementy.

JAK SIĘ UCZYĆ, BĘDĄC DYSLEKTYKIEM?

1. Rysuj i notuj na marginesie - dzięki temu łatwiej i szybciej odnajdziesz konkretny temat i odniesiesz go do obrazu znajdującego się na marginesie.
2. Czytaj na głos, chodząc po sali.
3. Opowiadaj treść przeczytanego akapitu, fragmentu na głos, nawet kiedy jesteś sam - usystematyzujesz wiadomości, ułożysz wypowiedź, ubierając ją w zdania, skorygujesz błędy składniowe, przećwiczysz głośną wypowiedź, usłyszysz sam siebie.
4. Podkreślaj markerem ważniejsze treści w książce.
5. Bierz udział w dyskusji - będziesz mógł sam przygotować wypowiedź, skorygować ją.
6. Umuzykalniaj się - słuchając muzyki usprawniasz procesy analizy i syntezy tak potrzebnej w procesie nabywania umiejętności wypowiadania się, formułowania myśli i ubierania ich w zdania.
7. Powtarzaj materiał będąc w ruchu.
8. Staraj się uczyć się w ciszy, bez telewizora, tabletu, telefonu.
9. Odegraj scenki, w których użyjesz treści, których musisz się nauczyć.
10. Naucz się nowej piosenki, spróbuj napisać wiersz, baw się rymami.

PRZEPIS NA POPRAWĘ PISMA:

Dziecko praworęczne:

• Nie będziesz ładnie pisać, jeśli przyjmiesz postawę półleżącą. Usiądź wygodnie, oprzyj stopy na podłodze i zadbaj, by światło padało z lewej stronyna książkę lub zeszyt,
• Stosuj miękki, trójkątny ołówek, który będzie zatemperowany,
• Wyprostuj się i oprzyj o oparcie, pochyl się nad zeszytem tak, aby zeszyt znajdował się mniej więcej 30 cm od oczu,
• Połóż zeszyt lub książkę prosto, chwyć ołówek ok. 1,5 cm od kartki, oprzyj dłoń na nadgarstku i na najmniejszym palcu oraz przesuwaj ołówek w kierunku od lewej do prawej. Nie naciskaj zbytnio ołówka. Powinien swobodnie przesuwać się po kartce,
• Dziecko leworęczne:

• Stosuj powyższe zasady trzymania ołówka ale pamiętaj, że podczas pisania palce muszą znajdować się poniżej liniatury zeszytu, a koniec ołówka powinien być zwrócony do lewego ramienia.

Dziecko z dysleksją ma spore trudności w zakresie orientacji w schemacie ciała i przestrzeni. Pomocne tu będą ćwiczenia:

• kolorowanie obrazka według instrukcji (np. narysuj w prawym górnym rogu),
• zabawy ruchowe - slalom między pachołkami, przeskakiwanie przez woreczki sensoryczne, przechodzenie przez labirynty itp.,
• zabawy w naśladowanie czynności "na niby" i nazywanie ich, np. udawanie pływania, grabienia liści, zbierania kwiatków,
• spacer z tzw. tip-topami po zaznaczonej taśmą klejącą na podłodze linii - określanie kierunku w lewo, w prawo,
• lepienie figur, ludzików z plasteliny, modeliny,
• kreślenie w powietrzu figur geometrycznych,
• składanie obrazka pociętego z kilku części, układanie mozajek - tworzenia ilustracji z zachowaniem kierunku od lewej do prawej.

Usprawnianie percepcji słuchowej:

1. Słuchanie bajek, krótkich opowiastek i próby ich streszczania, np. przy pomocy ilustracji pomocniczych.
2. Słuchanie bajek w formie e-booków i wspólne przeglądanie ilustracji do tych utworów ? koncentrowanie się na treści.
3. Słuchanie bajek muzycznych.
4. Opisywanie oglądanej ilustracji.
5. Uczenie się na pamięć krótkich rymowanek, piosenek.
6. Rozpoznawanie dźwięków otoczenia, dopasowywanie ich do ilustracji.
7. Wyklaskiwanie lub wygrywanie np. na tamburynie rytmów, dzielenie wyrazów na sylaby.
8. Wyodrębnianie w wypowiedziach terapeuty konkretnych wyrazów (np. powtórz, gdy usłyszysz słowo ?nagle?).
9. Zabawa w echo - powtarzanie wyrazów, zdań.
10. Liczenie głosek w słowach.
11. Zabawa w "głuchy telefon".

PAMIĘTAJ, PRACUJĄC Z DZIECKIEM Z DYSLEKSJĄ:

• BĄDŹ CIERPLIWY
• BĄDŹ SYSTEMATYCZNY
• BĄDŹ KREATYWNY
• BĄDŹ WYROZUMIAŁY
• BĄDŹ KONSEKWENTNY
• PRACUJ POLIMODALNIE
• WSPIERAJ

Na podst. art. "Dysleksja - dar czy przekleństwo" - Strefa logopedy, numer 21, grudzień 2021

Opracowała: Aneta Żebrowska

Schizofrenia u dzieci

Powszechnie wiadomo, że psychiatria dziecięca w Polsce przeżywa kryzys: brakuje lekarzy (w całym kraju jest tylko 400 psychiatrów dziecięcych), a także łóżek w oddziałach psychiatrycznych dla dzieci. Szpitale nie są w stanie pomieścić małych pacjentów. Wiąże się to niejednokrotnie z opóźnianiem procesu leczenia i terapii, a jak wiemy w psychiatrii szybka i trafna diagnoza odgrywa kluczową rolę. Im wcześniej zaburzenie zostanie rozpoznane, tym większe są szanse na uzyskanie oczekiwanych efektów leczenia. Według statystyk 20 procent polskich dzieci ma problemy psychiczne, z czego co najmniej 9 procent wymaga specjalistycznej pomocy medycznej. Jedną z chorób psychicznych, które bezwarunkowo powinny być poddane intensywnej terapii i leczeniu jest schizofrenia dziecięca. Jest to choroba, która u dzieci występuje stosunkowo rzadko - zachorowania na schizofrenię dziecięcą to około 5 procent wszystkich stwierdzonych przypadków. Diagnoza schizofrenii u dziecka najczęściej budzi lęk w najbliższym otoczeniu, ponieważ cierpiące na nią dzieci doświadczają znaczących trudności w wielu aspektach funkcjonowania. Pojawia się wycofanie emocjonalne, unikanie kontaktów i dziwaczne zachowania przypominające objawy buntu. Schizofrenia dziecięca prawie dwukrotnie częściej występuje u chłopców.

Przyczyny:

Podobnie, jak w przypadku wielu innych chorób psychicznych, również w przypadku schizofrenii u dzieci nieznane są konkretne przyczyny jej występowania. Naukowcy analizujący patogenezę schorzenia, biorą pod uwagę choroby genetyczne, problemy doświadczane przez dziecko jeszcze w okresie życia wewnątrzmacicznego (np. zakażenia wewnątrzmaciczne, niektóre leki stosowane przez matkę w okresie ciąży), a także działanie szkodliwych czynników środowiskowych (zaniedbania rodzicielskie, pielęgnacyjne i wychowawcze, doświadczanie przemocy ze strony otoczenia). O udziale genów w występowaniu schizofrenii dziecięcej świadczyć może to, że schorzenie częściej pojawia się u tych dzieci, w których rodzinach ktoś już wcześniej doświadczał zaburzeń psychotycznych. W przypadku nastolatków, jako czynnik ryzyka wystąpienia schizofrenii wymieniane jest także stosowanie substancji psychoaktywnych.

Czym charakteryzuje się schizofrenia u dzieci i co powinno wzbudzać niepokój rodziców?

Ze względu na wiek wystąpienia objawów choroby, wyróżniane są dwie postacie schizofrenii dziecięcej:

1. schizofrenię o wczesnym początku, w której choroba pojawia się przed uzyskaniem pełnoletniości,
2. schizofrenię o bardzo wczesnym początku, gdzie do zachorowania dochodzi jeszcze wcześniej, bo przed ukończeniem 13. roku życia.
3. urojenia i ),
4. dezorganizacja myślenia, a przez to i mowy,
5. występowanie nietypowych, dziwacznych zachowań,

Objawy:

Schizofrenia u dzieci nie zawsze rozpoczyna się od nagłego wystąpienia objawów psychotycznych. Początkowo choroba może rozwijać się dyskretnie. Dziecko stopniowo zaczyna mniej mówić, izoluje się, pojawiają się dziwaczne zachowania. Często rodzice nie podejrzewają, że z dzieckiem dzieje się coś nieprawidłowego ? wymienione zachowania bywają przecież spotykane w wielu trudnych dla dziecka sytuacjach.

Jako typowe objawy schizofrenii, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych wymieniane są:

Na ogół objawy psychotyczne występujące w schizofrenii u dzieci bywają trudne do uchwycenia. Dzieci mogą doświadczać różnych omamów, głównie wzrokowych i słuchowych. Trudnością jest jednak ustalenie, co stanowi patologię, a co jest tak naprawdę przejawem dziecięcej wyobraźni, czy też wynika ze zwyczajnej zabawy. Doświadczanie przez dziecko halucynacji słuchowych bywa niezwykle niebezpieczne ? dziecko może np. słyszeć głosy, które będą nakazywały mu wykonać jakąś czynność. Jednocześnie może ono się bać, że jeżeli nie spełni takich "żądań", to jemu lub jego bliskim stanie się coś złego.

W schizofrenii dziecięcej występować mogą także objawy psychotyczne w postaci urojeń. Polegają one na pojawianiu się niezgodnych z rzeczywistością przekonań, przy czym dziecko ma pewność ich występowania. Urojenia miewają rozmaitą treść: mogą one być związane np. z poczuciem, że dziecko jest śledzone i ktoś chce mu zrobić jakąś krzywdę (jak w przypadku urojeń prześladowczych), czy też z przekonaniem, że ktoś steruje jego działaniami (jak w przebiegu urojeń owładnięcia).

Dziecko ze schizofrenią może prezentować nietypowe zachowania, np. znaczne spowolnienie psychoruchowe lub wyjątkowe pobudzenie. Mogą pojawiać się np. nietypowe pozycje ciała, zachowywania zupełnie niedostosowane do sytuacji, np. śmiech w momencie, gdy usłyszy przykrą wiadomość.

Dezorganizacja myślenia i mowy może znacząco utrudniać kontakty z otoczeniem. Dziecko podczas rozmowy może odpowiadać na zadane mu pytania tylko częściowo, budować niezrozumiałe wypowiedzi lub poruszać zupełnie inny wątek w rozmowie. Często pojawiają się nowe, wymyślone przez dziecko słowa, nielogiczny sposób konstruowania zdań, przez co mowa bywa całkowicie niezrozumiała dla otoczenia.

Tzw. objawy negatywne (ubytkowe) w schizofrenii dziecięcej to problemy związane ze zubożeniem emocji i zachowań. Dzieci stają się apatyczne, wycofane, mniej chętne do podejmowania różnych czynności. Mimika twarzy może stawać się bardzo uboga, a mowa monotonna. W trudniejszych przypadkach może dochodzić może do takich problemów, jak zaniedbywanie higieny czy całkowite odizolowywanie się od innych osób.

Diagnozowanie:

W rozpoznawaniu schizofrenii dziecięcej istotne jest nie tylko badanie psychiatryczne, ale również ocena ogólnego stanu zdrowia dziecka, ponieważ istnieje konieczność wykluczenia organicznych przyczyn występujących objawów ? należy wyeliminować obecność u dziecka np. schorzeń neurologicznych, zaburzeń hormonalnych czy stosowania przez nie substancji psychoaktywnych. Ponadto konieczne jest poddanie analizie różnicowej objawów schizofrenii od innych problemów psychiatrycznych, które mogą przebiegać podobnie, np. autyzm czy zaburzenia schizoafektywne. Diagnoza schizofrenii u dzieci stawiana jest na podstawie podobnych kryteriów, jakie stosowane są do rozpoznawania tej choroby u osób dorosłych. Istotne jest nie tylko stwierdzenie objawów, ale i określenie czasu ich trwania ? według kryteriów klasyfikacyjnych schizofrenię można rozpoznawać wtedy, kiedy wymienione dolegliwości występują przez co najmniej 4 tygodnie.

Leczenie:

W leczeniu schizofrenii dziecięcej podstawowe znaczenie odgrywa farmakoterapia. Podawane są leki przeciwpsychotyczne, neuroleptyki. Oprócz leczenia farmakologicznego, zalecana jest również psychoterapia (zarówno w formie terapii indywidualnej, jak i rodzinnej), a także tzw. trening umiejętności społecznych.

Rokowanie:

Wystąpienie schizofrenii w młodym wieku niestety pogarsza rokowanie ? im wcześniej u dziecka rozpoczyna się psychoza, tym gorsze są zazwyczaj uzyskiwane rezultaty leczenia. Schizofrenia u dzieci bywa poważnym problemem chociażby z tego względu, że jej skutkiem mogą być zarówno gorsze wyniki edukacyjne, jak i problemy z nawiązywaniem kontaktów społecznych. Dlatego bardzo istotne jest szybkie rozpoznanie i wdrożenie działań terapeutycznych. Im wcześniej schorzenie zostanie wykryte i rozpoczęte zostanie jego leczenie, tym większe szanse na uzyskanie trwałej poprawy.

Na podstawie materiałów źródłowych opracowała

Psycholog Grażyna Osińska

Szanowni Państwo,

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Grójcu od 01.02.2021r. wprowadza do swojej oferty Indywidualną Stymulację Słuchu Johansen IAS.

Co to jest Johansen IAS?

Jest to innowacyjna metoda stymulacji słuchu oparta na specjalnie nagranej na syntezatorze muzyce lub muzyce instrumentalnej. Muzyka jest słuchana w domu lub w placówce oświatowej przez słuchawki, przez 10-15 minut dziennie. Postępy w terapii są kontrolowane co 6-12 tygodni. Cały program trwa 10-18 miesięcy. Dzieci słuchają od 4 do 6 płyt ale może być ich mniej lub więcej, w zależności od potrzeb.

Kto może skorzystać z JIAS?

•  Osoby z zaburzeniami przetwarzania słuchowego APD
•  Dzieci, które mają problemy z mową, zarówno czynną, jak i bierną (harmonizacja odbioru poszczególnych częstotliwości)
•  Osoby z problemami z lateralizacją słuchową
•  Dzieci z problemami szkolnymi (np. dyslektyczne i z ryzykiem dysleksji), które wynikają chociaż częściowo z ograniczeń w przetwarzaniu słuchowym
•  Dzieci, które mają problemy z filtracją dźwięków drugoplanowych
•  Osoby z nadwrażliwością słuchową i/lub szumami usznymi

Zaburzenia przetwarzania słuchowego to wynik wpływu funkcji neuronalnych, które charakteryzują się uszkodzonym rozpoznawaniem, dyskryminacją, separacją, grupowaniem, lokalizowaniem i porządkowaniem niejęzykowych form dźwiękowych. Odnoszą się one także do deficytów w uwadze, w mowie i innych procesów poznawczych.

Ludzie z APD opowiadają o różnych trudnościach, takich jak nadwrażliwość przy słuchaniu na niektórych częstotliwościach lub o problemach w kontaktach społecznych, które dają się w prosty sposób wyjaśnić. Główne obszary problemów powiązanych ze słuchem to:

• Utrzymanie uwagi podczas słuchania
• Rozumienie mówionego tekstu
• Zapamiętywanie poleceń
• Czytanie

W ramach usług oferowanych przez poradnię zapraszamy na bezpłatną diagnozę oraz wizyty kontrolne sprawdzające postępy w terapii.

Po diagnozie osoba prowadząca badanie składa w firmie Johansen IAS, w imieniu rodziców dziecka, zamówienie programu treningu. Dziecko otrzymuje odpłatnie indywidualnie dobrane płyty do terapii (cena płyt uzależniona jest od ich rodzaju i waha się od 140,00zł do 200,00 zł). Terapia trwa około 8-12 miesięcy z diagnozami co 6-8 tygodni (diagnozy wykonywane są bezpłatnie w poradni). Powolne wychodzenie z terapii to okres około 4-6 tygodni. ZAPRASZAMY:)

Ze względu na liczne ograniczenia związane z rozpoczętą kwarantanną narodową, tegoroczne ferie zimowe to okres szczególnie trudny dla dzieci i młodzieży.

W okresie ferii zimowych Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna pracuje zwykłym trybem i oferuje wsparcie psychologiczno-pedagogiczne wszystkim potrzebującym.   

Poza poradami świadczonymi stacjonarnie w siedzibie poradni, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Grójcu zaprasza dzieci i młodzież do korzystania z teleporad u specjalistów psychologów i pedagogów.

Jeśli czujesz się samotny, smutny i przygnębiony, trudno Ci zrozumieć to, co dzieje się wokół Ciebie, przechodzisz ciężkie chwile spowodowane izolacją, a wszystko, co jest z nią związane zaczyna Cię przerastać lub może po prostu chciałbyś się przed kimś wygadać?

zadzwoń:

 798 53 56 62

 Ten numer telefonu jest przeznaczony dla Ciebie, możesz dzwonić codziennie.

ZAPRASZAMY!!!

KLAUZULA INFORMACYJNA

Na podstawie art. 13 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), publ. Dz. Urz. UE L Nr 119, s. 1 informujemy, iż:

1. Administratorem danych osobowych Pani/Pana dziecka oraz danych osobowych Pani/Pana jest Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Grójcu (ul. Polskiej Organizacji Wojskowej 4, 05-600 Grójec, tel. 486642356).
2. W sprawach z zakresu ochrony danych osobowych mogą Państwo kontaktować się z Inspektorem Ochrony Danych pod adresem e-mail: Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć. .
3. Dane osobowe będą przetwarzane w celu realizacji obowiązków prawnych ciążących na Administratorze.
4. Dane osobowe będą przetwarzane przez okres niezbędny do realizacji ww. celu z uwzględnieniem okresów przechowywania określonych w przepisach odrębnych, w tym przepisów archiwalnych.
5. Podstawą prawną przetwarzania danych jest art. 6 ust. 1 lit. c) ww. Rozporządzenia.
6. Odbiorcami danych osobowych Pani/Pana dziecka oraz danych osobowych Pani/Pana będą podmioty, które na podstawie zawartych umów przetwarzają dane osobowe w imieniu Administratora.
7. Pani/Pan ma prawo do dostępu do treści swoich danych i danych osobowych swojego dziecka oraz możliwości ich poprawiania, sprostowania, ograniczenia przetwarzania, a także w przypadkach przewidzianych prawem - prawo do usunięcia danych i prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Państwa danych;
8. Pani/Pan ma prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego w przypadku gdy przetwarzanie danych odbywa się z naruszeniem przepisów powyższego rozporządzenia.
9. Ponadto informujemy, iż w związku z przetwarzaniem Pani/Pana danych osobowych oraz danych osobowych Pani/Pana dziecka nie podlega Pan/Pani decyzjom, które się opierają wyłącznie na zautomatyzowanym przetwarzaniu, w tym profilowaniu, o czym stanowi art. 22 ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych.

   KLAUZULA INFORMACYJNA

Na podstawie art. 13 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), publ. Dz. Urz. UE L Nr 119, s. 1 informujemy, iż:

1. Administratorem Pani/Pana danych osobowych jest Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna
   w Grójcu (ul. Polskiej Organizacji Wojskowej 4, 05-600 Grójec, tel. 48 664 23 56)
2. W sprawach z zakresu ochrony danych osobowych mogą Państwo kontaktować się z Inspektorem Ochrony Danych pod adresem e-mail: Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć. .
3. Dane osobowe będą przetwarzane w celu realizacji umowy cywilnoprawnej.
4. Dane osobowe będą przetwarzane przez okres niezbędny do realizacji ww. celu z uwzględnieniem okresów przechowywania określonych w przepisach odrębnych, w tym przepisów archiwalnych.
5. Podstawą prawną przetwarzania danych jest art. 6 ust. 1 lit. b) ww. rozporządzenia.
6. Odbiorcami Pani/Pana danych będą podmioty, które na podstawie zawartych umów przetwarzają dane osobowe w imieniu Administratora.
7. Osoba, której dane dotyczą ma prawo do dostępu do treści swoich danych oraz możliwości ich poprawiania, sprostowania, ograniczenia przetwarzania oraz do przenoszenia swoich danych, a także - w przypadkach przewidzianych prawem - prawo do usunięcia danych i prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Państwa danych.
8. Osoba, której dane dotyczą ma prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego w przypadku gdy przetwarzanie danych odbywa się z naruszeniem przepisów powyższego rozporządzenia
9. Podanie danych osobowych jest warunkiem zawarcia umowy cywilnoprawnej. Osoba, której dane dotyczą jest zobowiązana do ich podania. Konsekwencją niepodania danych osobowych jest brak możliwości zawarcia umowy.
10. Ponadto informujemy, iż w związku z przetwarzaniem Pani/Pana danych osobowych nie podlega Pan/Pani decyzjom, które się opierają wyłącznie na zautomatyzowanym przetwarzaniu, w tym profilowaniu, o czym stanowi art. 22 ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych.